F/A-18 Hornet (A-D)
İlk Nerede Ne Zaman Kullanıldı?
İlk olarak 1980'lerin başında Amerika Birleşik Devletleri tarafından üretilmiştir ve o zamandan beri birçok ülkenin hava kuvvetleri tarafından kullanılmıştır. F/A-18 Hornet, ülkenin ilk her türlü hava koşuluna uygun avcı ve saldırı uçağı olmuş ve avcı yeteneklerinden ödün vermeden önleme ve yakın hava desteği gibi geleneksel saldırı uygulamaları için tasarlanmıştır. F/A-18, havadan havaya it dalaşı "Avcı"(“Fighter”) görevlerinden havadan karaya "Taarruz"(“Attack”) görevlerine hızlı ve kolay bir şekilde geçiş yapabilecek şekilde özel olarak tasarlanmış dünyanın ilk uçağıydı, dolayısıyla "F/A" olarak adlandırıldı.F/A-18 A-D, Deniz Piyadeleri avcı saldırı filolarında, ABD Donanması ve Deniz Piyadeleri Yedek filolarında, Donanma Uçuş Gösteri Ekibinde (Blue Angles) ve diğer çeşitli filo destek rollerinde kullanılmaktadır.
Kendini Nasıl Kanıtladı?
Hornet, Çöl Fırtınası Operasyonu sırasında yeteneklerini ve çok yönlülüğünü yaşam döngüsünün başlarında göstermiş, uçak aynı görev içinde düşman avcı uçaklarını vurmuş ve düşman hedeflerini bombalayarak bir saldırı uçağı olarak ölümcül etkinliğini kanıtlamıştır. Hornet'lerin karadan havaya füzelerden doğrudan isabet alması, başarıyla kurtarılması, hızla onarılması ve ertesi gün tekrar uçması uçağın sağlamlığını ve beka kabiliyetini daha da pekiştirdi.
F/A-18 Hornet, Deniz Piyadeleri taktik havacılığının beygiri olmaya devam etmekte ve dünyanın dört bir yanındaki operasyonel konuşlandırmaları desteklemektedir. JSF (Join Strike Fighter) projesi kapsamında üretilen F-35C uçaklarının envantere alınmasıyla gövde ömürlerinin sonuna gelen F/A-18’lerin peyderpey emekli edilmesi planlanmaktadır. Ancak F-35 programındaki bir dizi aksaklıklardan kaynaklanan gecikmelerden dolayı Hornet’in 2030’a kadar görev yapacağı düşünülmektedir.
F/A-18E/F SUPER HORNET
Hornet’in Bir Versiyonu Super Hornet mi?
Boeing'e göre, orijinal F/A-18 Hornet ve Super Hornet, isimleri ve şekilleri gibi bazı benzerlikleri paylaşsa da, F/A-18 Super Hornet tamamen farklı bir uçak olduğu için benzerlikler burada sona eriyor. F/A-18 E/F Super Hornet , orijinal Hornet'ten neredeyse yüzde 30 daha büyük ve çok daha gelişmiş aviyonikler içermektedir.
Şu Anda Bulunduğu Görevler?
F/A-18E/F Super Hornet, 1999 yılında F-14 Tomcat'in yerini almak üzere filo hizmetine girmiştir. ABD Donanması'nın Mavi Melekler Uçuş Gösteri Filosu 1984 yılından bu yana gururla F/A-18 Hornet uçurmaktadır ancak 2020 yılında F/A-18 Super Hornet'e geçiş yapmıştır.
Super Hornet, F/A-18 uçak programının başlangıcından bu yana hava üstünlüğü, avcı eskortu, keşif, havadan yakıt ikmali, yakın hava desteği, hava savunma bastırma ve gündüz/gece hassas saldırı gibi tüm görev yelpazesinde son derece yetenekli ikinci büyük model yükseltmesidir.
Super Hornet’ten Daha İyisi Blok II ve Blok III Super Hornet
2001 yılından bu yana hizmette olan F/A-18 E/F Blok II Super Hornet, son 20 yıl boyunca bir dizi yetenek artırıcı teknolojiyi bünyesinde barındırmış, Blok II yinelemesi Donanmanın taşıyıcı hava kanadının bel kemiği ve filo içinde bir beygir olarak ün kazanmıştır. Son F/A-18E/F Blok II üretim uçağı Nisan 2020'de Hizmete teslim edildi.
En son versiyonu olan F/A-18 Super Hornet Block III'e evrilmiştir. Yeni nesil Blok III Super Hornet, Boeing'in bugüne kadar ürettiği en gelişmiş Super Hornet'tir. Hizmet ömrünün 10.000 uçuş saatine çıkarılmasının yanı sıra gelişmiş ağ kabiliyeti ve dokunmatik Geniş Alan Ekranlı gelişmiş bir kokpit sistemi içerir.
Gelecekteki görevlerin taleplerini karşılamak F/A-18 Super Hornet’ in gelişmesiyle birlikte artan potansiyeli ile mümkün. Boeing ve ABD Donanması, bir Blok III Super Hornet'in üç insansız hava aracının komuta ve kontrolünü başarıyla sergilediği bir dizi insanlı-insansız ekip uçuş testini tamamladı.
İşte F/A-18 Hornet'in bazı temel özellikleri:
1. Çok Amaçlı Savaş Uçağı: F/A-18, bir dizi görev için kullanılabilen çok amaçlı bir savaş uçağıdır. Hem hava üstünlüğü hem de yer hedeflerine saldırı gibi çeşitli görevleri yerine getirebilir.
2. Çift Motorlu: İki turbofan motora sahiptir ve bu özelliği sayesinde yüksek manevra kabiliyetiyle birlikte güçlü performans sergiler. Aşağıda daha detaylı bir şekilde açıklanmaktadır.
3. Çeşitli Modelleri: F/A-18, farklı modellerde üretilmiştir. Bunlar arasında F/A-18A-D Hornet ve geliştirilmiş F/A-18E/F Super Hornet bulunmaktadır. Super Hornet, daha büyük bir gövdeye, daha uzun menzile ve daha fazla taşıma kapasitesine sahiptir. Bunların haricinde Super Hornetlerin, aynı gövde üzerinden belli görev tanımlarında uzmanlaşmış modelleri de mevcut. Örneğin harici yakıt tankları ile desteklenen bazı uçaklar diğer uçaklara, insansız hava araçlarına havadan yakıt ikmal kabiliyetine sahiptir. Bu örnekteki gibi alt başlıkta bahsedilen çok önemli bir alanda uzmanlaşmış modeller de mevcuttur.
4. Elektronik Harp Kabiliyeti: F/A-18, gelişmiş elektronik harp sistemleri sayesinde düşman radarlarını tespit etme ve karşı önlemler alma kabiliyetine sahiptir. Örnek olarak F/A-18F Super Hornet’in bir türevi olan EA-18G Growler isimli modeli gösterebiliriz. Bu modelin temel amaçları; sinyal istihbaratı, radar karıştırma, köreltme ve hava savunma bastırma gibi elektronik saldırı ve savunma ihtiyaçları çerçevesinde görevler üstlenmektedir.
5. Çeşitli Ülkelerde Kullanım: ABD'nin yanı sıra Avustralya, Kanada, İsviçre ve diğer birçok ülke F/A-18 Hornet'i kendi hava kuvvetlerinde kullanmıştır.
Bu uçak, savaş yetenekleri ve çok amaçlı kullanımıyla önemli bir rol oynamış ve birçok ülkenin hava savunma sistemlerinde önemli bir parça olmuştur.
Motor Yapısı
F404
F404 General Electric (GE) tarafından üretilmiş bir jet motordur ve özellikle çok amaçlı savaş uçakları için tasarlanmıştır. Bu motor, başta F/A-18 Hornet olmak üzere çeşitli çift motorlu savaş uçakları için tercih edilmiş ve hava üstünlüğü, hava-ziyaret ve hava-yer saldırı görevlerinde kullanılmıştır. Motor ailesi, alçak seviye saldırıdan yüksek irtifa önleyicilere kadar geniş bir yelpazede görev yapan çok sayıda uçağa güç sağlamaktadır.
Savaşta kendini kanıtlamış F404 motorları , ABD Donanması, Deniz Piyadeleri ve Hava Kuvvetleri'nin yanı sıra Avustralya, Kanada, Finlandiya, Kuveyt, Malezya, Singapur, İspanya, İsveç ve İsviçre askeri kuvvetlerine hizmet veren sekiz milyondan fazla motor uçuş saati biriktirmiştir.
F404 Güvenilirlik Özellikleri
Güvenilirlik ve Güvenlik Prensipleri Doğrultusunda Tasarlanmıştır
Aşırı Hız/Overtemp Koruması
Korozyon Direnci
Rotor Muhafazası
Basınç ve Yangın Testli
F404 Performans Özellikleri
6 Modül, Tamamen Değiştirilebilir
Motor TBO'su yok
On-Condition Bakım
Motor Döşemesi Yok
13 Boreskop Bağlantı Noktaları
Motorun Özelliği SI
İtme gücü 16.000 lb (71,2 kN)
Hava akışı 142 lb/sn (64 kg/sn)
Ağırlık 2,185 lb (991 kg)
Uzunluk 154 inç (391 cm)
Giriş Çapı 31 inç (79 cm)
Maksimum Çap 35 inç (89 cm)
Basınç Oranı 25'e 1
Super Hornet Özellikleri
İtiş Gücü: İki adet F414-GE-400 turbofan motoru bulunmaktadır. Her bir motor, statik olarak 22,000 pound (9,977 kg) itiş gücü üretebilmektedir.
Ölçüler:
Uzunluk: 60.3 feet (18.5 metre)
Yükseklik: 16 feet (4.87 metre)
Kanat Açıklığı: 44.9 feet (13.68 metre)
Ağırlık: Maksimum Kalkış Brüt Ağırlığı 66,000 pound (29,932 kg).
Performans:
Hava Hızı: Mach 1.8+
Tavan Yüksekliği: 50,000+ feet (15,240 m)
Menzil:
Savaş: 1,275 deniz mili (2,346 kilometre), temiz bir yapıda ve iki AIM-9 füzesiyle.
Transfer: 1,660 deniz mili (3,054 kilometre), iki AIM-9 füzesi ve üç adet 480 galon tankla.
Mürettebat:
E modeli: Bir mürettebat üyesi
F modeli: İki mürettebat üyesi
Silah Donanımı:
Bir adet M61A1/A2 Vulcan 20mm top
AIM 9 Sidewinder, AIM-9X (tahmini), AIM 7 Sparrow, AIM-120 AMRAAM, Harpoon, Harm, SLAM, SLAM-ER (tahmini), Maverick füzeleri
Joint Stand-Off Weapon (JSOW); Joint Direct Attack Munition (JDAM); Data Link Pod; Paveway Lazer Güdümlü Bomba; çeşitli genel amaçlı bombalar, mayınlar ve roketler.
Hornet Özellikleri
İtiş Gücü: Uçağın iki adet F404-GE-402 geliştirilmiş performans turbofan motoru bulunmaktadır. Her motor, statik olarak 17,700 pound itiş gücü üretebilmektedir.
Ölçüler:
Uzunluk: 56 feet (16.8 metre)
Yükseklik: 15 feet 4 inches (4.6 metre)
Kanat Açıklığı: 40 feet 5 inches (13.5 metre)
Ağırlık: Maksimum kalkış ağırlığı 51,900 pound (23,537 kg).
Performans:
Hava Hızı: Mach 1.7+
Tavan Yüksekliği: 50,000+ feet
Menzil:
Savaş: 1,089 deniz mili (1252.4 mil/2,003 km), temiz bir yapıda ve iki AIM-9 Sidewinder füzesiyle.
Transfer: 1,546 deniz mili (1777.9 mil/2,844 km), iki AIM-9 Sidewinder füzesi ve üç adet 330 galon tankla.
Mürettebat:
A, C modelleri: Bir mürettebat üyesi
B, D modelleri: İki mürettebat üyesi
Silah Donanımı:
Bir adet M61A1/A2 Vulcan 20mm top
AIM-9 Sidewinder, AIM-7 Sparrow, AIM-120 AMRAAM, Harpoon, Harm, SLAM, SLAM-ER, Maverick gibi çeşitli füzeler
JSOW (Joint Stand-Off Weapon) ve JDAM (Joint Direct Attack Munition) gibi çeşitli hassas güdümlü mühimmatlar
Çeşitli genel amaçlı bombalar, mayınlar ve roketler
Kaynakça