Anti tank silah sistemleri temelde zırhlı araçların zırhını delme ve bu yolla savaş dışı bırakma maksatlı kullanılan silahlardır. Zırhlı araçların boy gösterdiği Birinci Dünya Savaşı’ndan itibaren bu tür silahlar kullanılmaya başlandı.
İlk örnekler bazı piyade tüfeklerinde zırh delici özelliğe sahip mühimmatların kullanılmasıyla başladı. Sonrasında bu iş için özelleşmiş tüfekler de tasarlandı. Bu tür silahlar ilk ve ikinci dünya savaşında kullanıldı. Zırhı delme kabiliyetleri şimdinin anti tank silahlarına kıyasla düşüktü ancak zamanın zırh teknolojisi ile başa çıkma adına varlık gösterebiliyorlardı. Gününmüzde bu tür silahlar anti materyal tüfekler başlığı altında halen kullanılıyor. Azerbaycan’ın ürettiği İstiqlal bu tür silahların modern örneklerinden.
Resim 1: İstiqlal Anti Materyal Tüfeği
Tüfklere zırh delici mühimmatların üretilmesinin ardından zırh delici daha farklı sistemler tasarlanmaya başlandı. Tanklara karşı alınan önlemler başlığı altında mayınlar, anti tank topu, güdümlü/güdümsüz anti tank mühimmatlar sayılabilir. Bu yazıda anti tank mühimmatların askerler tarafından taşınabilir olanlarının birkaçından bahsedeceğiz. İkinci Dünya Savaşı zamanında güdümsüz silahlar ortaya çıkmaya başladı. Bir askerin omzundan atabildiği bu silahlar, herhangi bir güdüm sistemi olmaksızın bir tüp içerisinden iticisi ateşlenir ve hedefe ulaştığı zaman zırh delici savaş başlığı ile görevini icra eder. Günümüzde ise güdüm sistemleri anti tank sistemlere entegre edilmekte. Böylelikle isabet oranının arttırılması hedefleniyor.
Anti tank silahlar uzun yıllardır savaşlarda orduların zırhlı birliklere karşı koymasında etkin bir şekilde kullanılıyor. Bunların arasında askerler tarafından taşınablir olanarı ise muharebe alanında büyük etkiye sahip.
Bazooka
Resim 2: M-8 Bazooka Roketi
İkinci Dünya Savaşı’nda Amerikan piyadelerinin kullanımı için üretildi. Omuzdan bir tüp vasıtasıyla atılır ve hedefe ulaşana kadar itkisini katı yakıtlı roketten alır. Araçlar üzerindeki tahribatı HEAT (High Explosive Anti Tank) olarak da bilinen, zırh delici savaş başlığı oluşturur.
Panzerfaust 60
Resim 3: Panzerfaust 60
Alman Ordusu’nun İkinci Dünya Savaşı’ndaki anti tank mühimmat çözümü olarak nitelendirebileceğimiz Panzerfaust 60, kullanım kolaylığı bakımından öne çıkan bir silah. Topyekün harbe giren ülkelerin halkına geniş kapsamlı eğitimler vermeden savaşa dahil etme isteği bu tarz silahların ortaya çıkmasına ön ayak oldu. Sovyetler döneminde tasarlanan RPG silahlarına da öncü olmuştur.
Panzerschreck
Resim 4: Panzerschreck
Bazooka’nın Alman muadili olarak görülebilir. Bazooka ile benzer çalışma prensibine sahip olan Panzerschreck, ucuz ve kolay üretilebilir olması göz önünde bulundurularak üretilmiş. 180 metrelik bir menzilde etkili atışlar yapılmasına olanak sağlıyordu.
RPG-7
Resim 5: RPG-7
Soğuk Savaş yıllarında envanterlere girmeye başlamıştır ancak günümüze kadar kullanılmaya devam eden bir silahtır. Vietnam, Afganistan, Irak, Suriye, Karabağ, Bosna, Çeçenistan, Libya ve günümüzde halen Ukrayna bu silahın boy gösterdiği savaş alanlarının bazıları. Sözün özü yıllar eskitememiş diyebiliriz. Peki buna sebep olan RPG-7’nin çok üstün teknolojilere sahip karmaşık bir silah oluşu mudur? Aksine olabildiğince basit bir yapıdadır. Omuz üzerinde ateşlenirken aynı zamanda hedef almaya elverişli bir atıcı ve modüler yapısı sayesinde kullanışlı bir mühimmat. İnsanlığın son 60 yılındaki savaşların büyük kısmının bir parçası olmuş olan RPG-7’nin varı yoğu bundan ibaret aslına bakılırsa. Basit yapısının yanında kabiliyetleri açısından incelendiği takdirde de çok üstün özellikleri listelemiyoruz aslına bakarsanız. Basitçe ifade etmek gerekirse en iyi koşullarda kullanılan mühimmatlara bağlı olarak 500 ile 750 mm arasında bir deliş gücü var çelik zırhlar üzerinde. Panzerfaust 60’da da değindiğimiz üzere kullanım kolaylığı ve mühimmatlarının farklı özelliklerde oluyor oluşu RPG-7’nin savaş konseptleri değişse dahi baki kalmasını sağlıyor.
M72 LAW
Resim 6: M72 LAW
LAW mühimmatı adı üstünde mühimmat olması hasebiyle tek kullanımlıktır. Roket ve atıcı beraber yaklaşık 2.5 kg ağırlığındadır. Hareket halinde olmayan hedeflere 200 metreden etkin atışlar yapılabilmektedir. Hareket halindeki hedefler için bu menzil 165 metredir. Sadece zırhlı araçlara karşı değil aynı zamanda ilerleyişi önleyen engellerin üzerinde de kullanılır. Böylelikle tek bir silahın taşınmasıyla duruma göre farklı görevlerde kullanılması sağlanmış oluyor.
OMTAS
Resim 7: OMTAS
Yukarıda listelediğimiz sistemler hedefe yönelirken herhangi bir güdüm sistemi kullanmaz iken modern sistemler ekseriyetle güdüm sistemleri vasıtasıyla isabet oranını arttırıyor. Güdümlü anti tank silahlar kapsamında ROKETSAN’ın yerli imkanlarla sunduğu ürün ise OMTAS. Orta menzilde etkili bir mühimmattır. Hedefe ateşlenmeden önce ya da ateşlendikten sonra hedefe kilitlenebilir. Yani mühimmatı hedefe attıktan sonra hedef kendiliğinden hedefi bulabilir aynı zamanda ateşlendikten sonra da mühimmatın yönleneceği hedef belirlenebilir. İsteğe bağlı olarak araçların üzerindeki silah istasyonlarından da ateşlenebilir.
Javelin
Resim 8: FGM-148 Javelin
Javelin, Raytheon Missiles & Defense ve Lockheed Martin’in ortaklaşa ürettiği bir anti tank mühimmattır. Zırhlı araçlara karşı kullanılabilir. Benzerlerinden ayrılmasını sağlayan en büyük özelliği tanklara karşı özel bir saldırı yeteneğine sahip olmasıdır. Top Attack olarak adlandırılan bu manevra Javelin’in tanka tepeden saldırmasıdır. Buradaki temel hedef tankların diğer bölgelerine nispetle zayıf bir zırha sahip olan taretin üst kısmına isabetin sağlanmasıdır. Tankların tepesindeki zırh zayıftır çünkü saldırılar genelde yanlardan ve özellikle önden gelir. ROKETSAN’ın ordumuzdaki Leopard 2A4 tankları için yaptığı zırh modernizasyonu projesine bakıldığında da bu görülecektir. Zayıf olan kısma saldırı yapılması sonucu zırh delinerek tankın mühimmatlarının depolandığı kısımlara da tahribat sağlanır. Mühimmat kısmı zarar gören tank Javelin’in vereceği tahribattan çok daha büyük bir etki ile infilak eder çünkü içerisindeki tüm mühimmatlar patlar. Bu tarz saldırı yöntemlerine ilişkin alınan önlemler arasında Rusya’nın Ukrayna’daki savaş başlamadan önce tankarının tepesine kafes şeklinde zırhlar eklemesi gösterilebilir.
Spike SR
Resim 9: Spike SR
Pek çok farklı modeli olan Spike anti tank ailesinin SR modeli omuzdan atılabilir. Kısa menzillidir ve elektro optik sistemler vasıtasıyla hedefi bulur. 10 kg ağırlığı ve 6 saniyenin altındaki atışa hazır olma süresi ile savaş alanındaki isterlere cevap veren bir sistemdir.
NLAW
Resim 10: NLAW Füzesi
12.5 kg ağırlığı ile Spike SR gibi hafif bir silahtır. Javelin’deki gibi özel bir saldırı tekniği ile donatılmıştır. Overfly Top Attack (OTA) olarak adlandırılan bu sistem tanka mühimmatın tepeden dalmasına olanak sağlar. Tankın her yerdeki zırhını delebilecek bir mühimmatın savaş başlığı ağırlaşıyor. Bu durum da mühimmatın toplam ağırlığını arttırıyor, bunu önlemek için ise diğer bileşenlerden ödün veriliyor. Denklem dahilinde en iyi çözüm ise bu tarz yeni taktiklerin geliştirilmesi oluyor.
TOW-2
Resim 11: TOW-2 Füzesi
TOW-2’nin en göze çarpan özelliği güdüm sistemi. Mühimmat ateşlendikten sonra mühimmata bağlı bir kablo da beraberinde ilerliyor. Kablonun diğer ucu ise mühimmarın ateşlendiği platforma bağlı ve bu kablo sayesinde füze hedefe yönlendiriliyor. Üretici firma Raytheon’un planladığı modernizasyon programları dahilinde 2050 yılına kadar kullanılması planlanıyor.
KAYNAKÇA
· https://militaryhistorynow.com/2015/09/28/panzerschreck-five-amazing-facts-about-the-german-bazooka/
· https://www.raytheonmissilesanddefense.com/what-we-do/land-warfare/precision-weapons/javelin-missile